Chuẩn bị mâm cơm hóa vàng ẤT TỴ 2025 cần gì?

Thứ sáu - 17/01/2025 01:21
  •  

  •  

  •  
Chuẩn bị mâm cơm hóa vàng là một trong những phong tục truyền thống không thể thiếu vào dịp Tết Nguyên Đán. Tuy nhiên, vào mỗi dịp Tết, các gia đình thường phải chuẩn bị nhiều mâm cỗ cúng khác nhau trong suốt những ngày Tết. Vậy, mâm cơm hóa vàng được cúng vào ngày nào? Và cần chuẩn bị những gì? Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây của Quà Tặng Pha Lê để tìm hiểu chi tiết nhé!

Cúng hóa vàng là gì? 

Trước khi tìm hiểu chi tiết về mâm cơm hóa vàng, trước tiên chúng ta cần hiểu rõ về nghi thức "Cúng hóa vàng". Đây là lễ tiễn ông bà tổ tiên về lại cõi âm sau khi họ đã ăn Tết cùng con cháu. Theo truyền thống, lễ hóa vàng thường được thực hiện từ ngày mùng 3 đến mùng 10 Tết. Đây là cách để con cháu bày tỏ lòng biết ơn và kính trọng với tổ tiên. 

Cúng hóa vàng vào ngày nào? Tại sao cần cúng? 

Lễ cúng hóa vàng thường diễn ra sau khi gia đình đã làm lễ rước ông bà về ăn Tết cùng con cháu. Thông thường, vào ngày tất niên, gia chủ sẽ mời tổ tiên về sum họp cùng ăn tết với con cháu. Sau đó, vào khoảng từ mùng 3 đến mùng 10 Tết, lễ hóa vàng sẽ được thực hiện để tiễn ông bà trở lại cõi âm. Hiện nay, do lịch trình bận rộn, các gia đình có thể linh hoạt trong việc chọn ngày cúng hóa vàng, miễn sao thể hiện được sự thành tâm và trọn vẹn ý nghĩa của nghi lễ.

Mâm cơm cúng hóa vàng gồm những gì? Vật phẩm nên có trong mâm hóa vàng 

Trên thực tế, mâm cơm hóa vàng cũng cũng sẽ có những món tương tự như mâm cỗ để cúng tất niên hoặc mâm cơm ngày tết. Tùy thuộc vào từng vùng miền mà những món ăn sẽ được 

Mâm cúng hóa vàng mặn

Mâm cúng hóa vàng mặn là phần quan trọng không thể thiếu trong lễ hóa vàng. Những món ăn trong mâm này thường mang ý nghĩa sâu sắc, thể hiện lòng thành kính của gia chủ đối với tổ tiên. Thông thường, ở mâm cơm hóa vàng mặn sẽ có các món như: gà luộc, bánh chưng/bánh tét, giò lụa và dưa hành, củ kiệu,... 
Mâm cúng hóa vàng mặn sẽ có sự thay đổi đôi chút tùy vào từng vùng miền. Ví dụ, ở miền Nam có thể xuất hiện thêm món thịt kho tàu, còn miền Bắc có thể có thêm các món xào hoặc canh đơn giản. Tuy nhiên, những món cơ bản này luôn giữ nguyên vị trí quan trọng trong mâm cúng.



 

Mâm cúng hóa vàng chay

Mâm cúng hóa vàng chay là lựa chọn phù hợp với những gia đình theo đạo Phật hoặc những gia đình muốn cúng lễ thuần chay. Trong mâm này, các món ăn chính như: giò chay, xôi gấc, bánh tét/bánh chưng không thịt,... cũng sẽ là những món ăn không thể thiếu. Ngoài ra, mâm cúng hóa vàng chay có thể thay đổi tùy vào khẩu vị và phong tục của từng gia đình. Ở một số nơi, người ta có thể thêm món đậu hũ chiên giòn hoặc các món chay khác để làm phong phú thêm mâm cúng.
 

>> Xem thêm: [Giải đáp] Người trong nhà có tự xông đất được không?

Vật phẩm cần có trong mâm hóa vàng 

Mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu trong lễ cúng hóa vàng, tượng trưng cho ngũ phúc: Phú (giàu có), Quý (sang trọng), Thọ (sống lâu), Khang (khỏe mạnh), Ninh (an khang). Mâm ngũ quả thường gồm 5 loại quả khác nhau, phổ biến nhất là chuối, cam, quýt, bưởi và táo. 


Mỗi loại quả mang một ý nghĩa riêng biệt, tạo thành sự cân bằng cho mâm cúng. Tuy nhiên, ở một số vùng miền, cách bày mâm ngũ quả ngày tết và các loại từng loại quả của mâm ngũ quả có thể thay đổi. Ở miền Nam, ví dụ, mâm ngũ quả có thể gồm các loại quả như mãng cầu, dừa, đu đủ, thể hiện mong muốn phát tài phát lộc và sự đủ đầy. Điều quan trọng là mâm ngũ quả phải được bày biện sao cho gọn gàng và trang trọng, thể hiện lòng thành kính của gia chủ.

Hoa tươi

Hoa tươi được đặt giữa bàn thờ, thể hiện sự kính trọng và lòng thành kính với tổ tiên. Các loại hoa như hoa cúc, hoa ly, hoặc hoa mai (tùy theo vùng miền và mùa), hoa lay ơn, hoa lan thường được chọn để cúng trong dịp Tết. 

Hoa cúc vàng tượng trưng cho sự trường thọ, còn hoa ly là biểu tượng của sự may mắn. Hoa tươi luôn được đặt ở vị trí trang trọng trên bàn thờ, thể hiện sự tôn kính và niềm hy vọng vào một năm mới hạnh phúc, an khang.
>> Xem thêm: 5 + CÁCH CẮM HOA CÚC NGÀY TẾT, CHƯNG BÀN THỜ ĐẸP

Nhang, nến đèn và trầu cau

Nhang, nến đèn và trầu cau là ba vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng hóa vàng. Nhang và nến đèn tượng trưng cho sự linh thiêng, ánh sáng dẫn lối cho tổ tiên về cõi âm. Đặc biệt, mùi hương của nhang giúp tạo không gian trang nghiêm, làm lễ cúng thêm phần thành kính.
Trầu cau là biểu tượng của sự hôn nhân, hòa thuận, thường được đặt trong mâm cúng để cầu mong gia đình luôn hòa thuận, đoàn kết. Mặc dù những vật phẩm này có thể thay đổi đôi chút tùy theo phong tục từng vùng miền, nhưng vai trò và ý nghĩa của chúng luôn được giữ nguyên trong các lễ cúng Tết.

Vàng mã, giấy tiền

Vàng mã và giấy tiền là những vật phẩm không thể thiếu trong mâm cúng hóa vàng, theo quan niệm dân gian, giúp tổ tiên có đầy đủ vật dụng cần thiết ở cõi âm. Vàng mã thường được đốt đi sau khi lễ cúng hoàn thành, gửi đến tổ tiên như một phần của lễ tạ, tạ ơn và mong muốn tổ tiên phù hộ cho gia đình. 

Vàng mã và giấy tiền thường được bày biện một cách cẩn thận, xếp ngay ngắn trên mâm cúng. Mặc dù những vật phẩm này có thể có sự thay đổi nhỏ tùy theo từng gia đình hoặc phong tục của mỗi vùng miền, nhưng ý nghĩa của chúng vẫn giữ nguyên, mang lại sự linh thiêng cho lễ cúng hóa vàng.

Cây mía

Cây mía là vật phẩm đặc trưng và quan trọng trong mâm cúng hóa vàng, mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Ngoài ý nghĩa tâm linh, cây mía còn mang tính biểu tượng của sự vững chãi, trường thọ và ngọt ngào, tượng trưng cho một năm mới thuận lợi và đủ đầy. Loại mía được chọn thường là mía tím hoặc mía trắng, dài nguyên cây, không gọt vỏ để giữ được sự tự nhiên và trang trọng. Trước đây, đây là một vật phẩm không thể thiếu, khi làm lễ cúng hóa vàng thì sau khi thắp hương, đọc xong văn khấn và tàn hương thì mía sẽ được đốt cùng với giấy tiền vàng mã. 
Tuy nhiên, với nhiều sự biến đổi về văn hóa và sự tinh gọn trong mâm cúng thì vật mía cũng được nhiều gia đình bỏ bớt. Vì vậy, nếu vào những ngày cúng đầu năm gia chủ không đặt vật phẩm này lên trên ban thờ thì tại lễ cúng hóa vàng cũng có thể loại bỏ bớt. 
 


Ngoài những lễ vật trên, tùy theo từng vùng miền và phong tục tập quán của mỗi gia đình và tùy thuộc vào mâm cúng hóa vàng ngày tết chay hay mặn mà sẽ thêm bớt những thức ăn dâng cúng khác nhau. Tuy nhiên, ý nghĩa chung của mâm cúng vẫn là thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và những người đã khuất. 

>> Đừng bỏ lỡ: [Cập nhật 99+] Những điều kiêng kỵ ngày tết không nên làm

Văn khấn khi cúng hóa vàng ngày tết 

Bên cạnh chuẩn bị mâm cơm hóa vàng, thì trong dịp này cũng cần chuẩn bị các bài khấn riêng, tham khảo các bài khấn dưới đây. 
  • Văn khấn khi cúng hóa vàng 1 
“Nam mô A-di-đà Phật (3 lần).
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần.
Con kính lạy ngài Đương niên hành khiển, ngài Bản cảnh Thành Hoàng, các ngài Thổ địa, Táo quân, Long mạch tôn thần.
Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, nội ngoại tiên linh.
Hôm nay là ngày mùng…, tháng Giêng, năm Giáp Thìn 
Chúng con là: …, tuổi: …
Hiện cư ngụ tại: …
Thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, phù tửu lễ nghi, cung bày trước án. Kính cẩn thưa trình: Tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ tôn thần, rước tiễn âm linh trở về âm cảnh.
Kính xin lưu phúc, lưu ân, phù hộ độ trì dương cơ âm trạch, mọi chỗ tốt lành, con cháu được bách sự như ý, vạn sự bình an, tài lộc song toàn, gia đạo hưng vượng.
Lòng thành kính cẩn, lễ bạc tiến dâng, lượng cả xét soi, cúi xin chứng giám.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)”
  • Văn khấn khi cúng hóa vàng 2
“ Hôm nay ngày: …
Tại: Thôn:…, xã/phường: …, huyện/quận: …, tỉnh/TP: …
Tín chủ là: … cùng toàn gia kính bái.
Nay nhân ngày lễ tạ.
Kính cẩn sắm một lễ gồm…, gọi là lễ mọn lòng thành, kính dâng lên: Đông trù Tư mệnh Táo phủ thần quân, bản gia tiên sư, bản viên thổ công, liệt vị tôn thần.
Trước linh vị của:
Hiển:
Hiển:
Hiển:
Và các vị tổ bá, tổ thúc, tổ cô, cùng các vong linh phụng thờ theo tiên tổ.
Kính cẩn thưa rằng:
Tiệc xuân đã mãn
Lễ tạ kính trình
Rước tiễn tiên linh
Lại về âm giới
Buổi đầu năm mới
Toàn gia mong đợi
Lưu phúc lưu ân
Kính cáo tôn thần
Phù trì phù hộ
Dương cơ âm mộ
Mọi chỗ tốt lành
Con cháu an ninh
Vận hành khang thái
Cẩn cáo!”
>> Xem thêm: GỢI Ý NHỮNG CÂU CHÚC MỪNG NĂM MỚI TẾT ẤT TỴ 2025

Các câu hỏi khác 

1. Tại sao cúng hóa vàng cần có 2 cây mía? Không có được không? 

Theo tục lệ xưa, hai cây mía đặt ở bàn thờ được đặt vào ngày cúng tất niên với những đốt đều tăm tắp tượng trưng cho một chiếc thang. Hai cây mía đặt hai bên bàn thờ như hai chiếc thang để ông bà, tổ tiên từ thế giới bên kia có thể dễ dàng về thăm gia đình, cùng con cháu đón Tết. 
Sau đó, 2 cây mía tiếp tục được các gia chủ thờ chúng qua các mùng tết, cho đến khi làm mâm cơm hóa vàng ông bà sẽ chuẩn bị về cõi âm, hai cây mía sẽ là những chiếc đòn gánh chở những vật phẩm đã có lòng kính biếu của con cháu đốt cho ông bà. 
Đây là một nét văn hóa tâm linh của người Việt Nam từ xa xưa. Tuy nhiên như giải thích ở trên, nếu khi sắp lễ cúng vào tất niên hay vào các mùng 1 đầu năm gia đình không có mía thì cũng có thể bỏ vật phẩm này. Thế nhưng, nếu gia đình đã cúng mía thì bắt buộc vào ngày cúng hóa vàng phải hóa cùng vàng mã, giấy tiền cho ông bà. 

2. Dịp lễ cần ghi nhớ bao nhiêu lễ cúng trong dịp Tết?

Trong dịp Tết Nguyên Đán ngoài ngày cúng hóa vàng có nhiều lễ cúng mà bạn cũng cần ghi nhớ, cụ thể là: 
  • Cúng giao thừa: Lễ quan trọng nhất, thực hiện vào đêm giao thừa.
  • Cúng gia tiên: Thực hiện vào mùng 1 Tết.
  • Cúng hóa vàng: Thực hiện từ mùng 3 đến mùng 10 Tết.
  • Cúng thần tài: Thực hiện vào mùng 10 Tết.


Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ cách chuẩn bị mâm cơm hóa vàng Ất Tỵ 2025. Đừng quên theo dõi Quà Tặng Pha Lê để theo dõi thêm nhiều các bài viết cùng chủ đề khác! 
 

Tác giả: Marketing

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Bạn có muốn nhận được thông báo khuyến mãi hàng tháng từ Quà Tặng Pha Lê
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây